ആഫ്രിക്കയിൽ നാറ്റോ ഭയക്കുന്നതെന്ത്‌?

പാശ്ചാത്യർ സംസാരിക്കുകയും ലോകം അത് ശ്രവിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്ന ഒരു കാലമുണ്ടായിരുന്നു. പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങൾ സത്യം വിളിച്ചോതിയിരുന്ന കാലം. അവരുടെ രാഷ്ട്രീയ ഉപദേശകർ ഒരിക്കലും ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടേണ്ട അവസ്ഥയില്ലാതിരുന്ന കാലം. അവരുടെ സർക്കാരുകൾ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത സംരക്ഷകരായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇന്ന് സ്ഥിതി അതല്ല. ചിന്തിക്കാനോ, തീരുമാനങ്ങളെടുക്കാനോ കഴിയാതെ അമേരിക്കയുടെ നിയന്ത്രണത്തിന് കീഴിൽ പാവക്കൂത്ത് നടത്തുകയാണ് പാശ്ചാത്യ നേതാക്കൾ.

യൂറോപ്പിന്റെ അധഃപതനത്തിനു പിന്നിലെ യഥാർത്ഥ കാരണവും ഈ കഴിവ് കേട് തന്നെയാണെന്നാണ് വിദഗ്ധരും ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നത്. ആഫ്രിക്കയുടെ കാര്യത്തിലും ഇതേ തിരിച്ചടി തന്നെയാണ് പാശ്ചാത്യ നേതാക്കൾക്ക് ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത്. അവിടെ പാശ്ചാത്യരുടെ ആധിപത്യം വെല്ലുവിളിക്കപ്പെടുന്ന കാലമാണിന്ന്. ആഫ്രിക്ക തങ്ങളുടെ സ്വരം വീണ്ടെടുക്കുകയാണ്. പാശ്ചാത്യ ആഖ്യാനങ്ങളെ ചോദ്യം ചെയ്യുകയും അവരുടെ ആജ്ഞാപനങ്ങൾ പാലിക്കാൻ വിസമ്മതിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മാലി മുതൽ ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക വരെയും, കെനിയ മുതൽ ഈജിപ്ത് വരെയും ഭൂഖണ്ഡത്തിലുടനീളം അവബോധം പ്രകടമാണ്. നാറ്റോയെ ഭയപ്പെടുത്തുന്നതും അത് തന്നെയാണ്.

Also Read: ഇസ്രയേൽ കടുത്ത നിയമലംഘനങ്ങൾ നടത്തി, അവസാന മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി ഇറാൻ

കഴിഞ്ഞ മാസം, നാറ്റോയുടെ സ്ട്രാറ്റജിക് കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ് സെന്റർ ഓഫ് എക്സലൻസ് (StratCom COE) “പാശ്ചാത്യ വിവര പരിസ്ഥിതിക്ക് പുറത്തുള്ള റഷ്യൻ വിവര പ്രവർത്തനങ്ങൾ” എന്ന തലക്കെട്ടിൽ ഒരു റിപ്പോർട്ട് പുറത്തിറക്കിയിരുന്നു. ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ, ആഫ്രിക്കയിലെ റഷ്യൻ സ്വാധീനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു നിഷ്പക്ഷ പഠനമായിട്ടാണ് ഈ റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. എന്നാൽ സൂക്ഷ്മമായി പരിശോധിക്കുമ്പോൾ, ഈ റിപ്പോർട്ട് റഷ്യയെക്കുറിച്ചല്ലെന്ന് വ്യക്തമാകും. പടിഞ്ഞാറൻ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉത്തരവുകൾ ഇനി അനുസരിക്കാത്ത വളരുന്ന ആഫ്രിക്കയെക്കുറിച്ചുള്ള നാറ്റോയുടെ ഭയത്തെക്കുറിച്ചള്ളതാണീ റിപ്പോർട്ട്.

പാശ്ചാത്യ ശക്തികളുടെ നിയന്ത്രിണത്തിൽ കുടുങ്ങിക്കിടക്കാതെ, റഷ്യ, ചൈന, ഇന്ത്യ പോലുള്ള ആഗോള ശക്തികളുമായി ഇടപഴകുന്ന ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച്, വളർന്നുവരുന്ന ബഹുധ്രുവ ലോകത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ചങ്കിടിപ്പ് നാറ്റോയ്ക്കുണ്ട് എന്ന് ഈ റിപ്പോർട്ട് തെളിയിക്കുന്നു. പതിറ്റാണ്ടുകളായി, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങൾ ആഫ്രിക്കയെ
നിസ്സഹായരും, അഴിമതി നിറഞ്ഞതും, പാശ്ചാത്യ ഇടപെടൽ നിരന്തരം ആവശ്യമുള്ളവരുമായി മാത്രമാണ് ചിത്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങൾ ബദൽ മാധ്യമ സ്രോതസ്സുകളുമായി കൂടുതൽ കൂടുതൽ സംവദിക്കുന്നതിൽ, നാറ്റോ തങ്ങൾക്ക് നേരെയുള്ള അപകടം മണക്കുന്നുണ്ട്. ആഫ്രിക്കയുടെ നിയന്ത്രണ ചരടുകൾ തങ്ങളുടെ കൈയ്യിൽ നിന്ന് വഴുതിപ്പോകുമോ എന്ന ഭയം അവരിലുണ്ട്. യഥാർത്ഥത്തിൽ ഈ ചരടുകളെ ഭേദിക്കാൻ ആഫ്രിക്കയെ പ്രാപ്തമാകുകയാണ് റഷ്യ എന്നതാണ് റിപ്പോർട്ടിലെ സാരാംശം. സത്യത്തിൽ നാറ്റോ ഒരു സാമ്രാജ്യത്വ ശക്തിയാണെന്ന് ആഫ്രിക്കയോട് പറയാൻ റഷ്യൻ മാധ്യമങ്ങളുടെ കൂട്ട് പിടിക്കേണ്ട യാതൊരു ആവശ്യവുമില്ല. ആഫ്രിക്ക അത് നേരിട്ട് കണ്ടിട്ടുള്ളതാണ്.

Also Read: സെലെൻസ്കിക്ക് പുല്ലുവില, നഷ്ടക്കച്ചവടത്തിനില്ലെന്ന് ട്രംപ്, യുദ്ധാവസാനം റഷ്യക്കനുകൂലം..?

2011-ൽ ലിബിയയെ നശിപ്പിച്ചതും ആഫ്രിക്കയിലെ ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ രാജ്യങ്ങളിലൊന്നായ ലിബിയയെ വർഷങ്ങളായി അടിമ വിപണി നിലനിന്നിരുന്ന ഒരു പരാജയപ്പെട്ട രാജ്യമാക്കി മാറ്റിയതും ആരാണ് എന്ന് അവർക്ക് ആരുമിനി പ്രത്യേകം പറഞ്ഞുകൊടുക്കേണ്ട കാര്യമില്ല.സൈറിൽ, മൊബുട്ടു സെസെ സെക്കോയെ പിന്തുണച്ചതും, പാശ്ചാത്യ താൽപ്പര്യങ്ങൾക്ക് അനുകൂലമായ നേതാക്കളെ സ്ഥാപിക്കാൻ അട്ടിമറികൾ ഒന്നിനു പുറകെ ഒന്നായി നടത്തിയ പാട്രിസ് ലുമുംബയെ വധിച്ചതും നാറ്റോ ആയിരുന്നു. എന്നിട്ടാണിപ്പോൾ നാറ്റോ ആഫ്രിക്കയിലെ വിദേശ ഇടപെടലുകളെക്കുറിച്ച് ആവലാതിയുമായി എത്തിയിരിക്കുന്നത്.

അവരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളും ഇവിടെ യഥാർത്ഥ പ്രശ്നം റഷ്യയല്ല. പകരം,
റഷ്യയുമായുള്ള സഹവാസത്താൽ ആഫ്രിക്ക സ്വയം ചിന്തിക്കുന്നു എന്നതാണ്. ചൈനയുമായി വ്യാപാരം നടത്തുക, ബ്രിക്സുമായുള്ള ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്തുക, റഷ്യയുമായി സൈനിക സഹകരണത്തിൽ ഏർപ്പെടുക എന്നിങ്ങനെ ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങൾ സ്വതന്ത്രമായ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്ന ആശയം പാശ്ചാത്യ ഭരണകൂടത്തിന് ഒട്ടും സഹിക്കാൻ കഴിയുന്നതല്ല. ആഫ്രിക്ക പാശ്ചാത്യ സ്വാധീന മേഖലയ്ക്ക് പുറത്ത് കടക്കുമ്പോൾ, അവരതിനെ വിദേശ കൃത്രിമത്വത്തിന് ഇരയാകുന്നതായി ആരോപിക്കപ്പെടുകയാണ് നിലവിൽ ചെയ്യുന്നത്‌.

Also Read: പാശ്ചാത്യ ബന്ധങ്ങളിൽ വിള്ളൽ, ചൈനയെയും നേരിടണം, അഴിയാക്കുരുക്കിൽ അമേരിക്ക

എന്നാൽ, ആഫ്രിക്കയിൽ പടിഞ്ഞാറൻ രാജ്യങ്ങൾ പാവ സർക്കാരുകളെ സ്ഥാപിച്ചപ്പോഴും, IMF വഴി ഘടനാപരമായ ക്രമീകരണ പരിപാടികൾ നടപ്പിലാക്കിയപ്പോഴും, ബഹുരാഷ്ട്ര കോർപ്പറേഷനുകൾ വഴി ആഫ്രിക്കൻ വിഭവങ്ങൾ കൊള്ളയടിച്ചപ്പോഴും നാറ്റോയ്ക്കും അതിന്റെ മാധ്യമ സഖ്യകക്ഷികൾക്കും ഈ “വിദേശ സ്വാധീനം” സംബന്ധിച്ച് ഒരു പരാതിയുമില്ലായിരുന്നു എന്നും ഓർക്കണം. അങ്ങനെയുള്ള നാറ്റോ ഇപ്പോൾ ബഹുധ്രുവത്വത്തെ ഭയാകുന്നതിൽ അത്ഭുതപ്പെടാനില്ല. നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ ആദ്യമായി ആഫ്രിക്ക ഒരൊറ്റ ആഗോള ശക്തി ഘടനയിൽ ഒതുങ്ങി നിൽക്കുന്നില്ല. ചൈനയുടെ ഉയർച്ചയും റഷ്യയുടെ പുനരുജ്ജീവനവും ഇന്ത്യയുടെയും ബ്രസീലിന്റെയും വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന സ്വാധീനവും ആഫ്രിക്കയ്ക്ക് മുന്നിൽ നിരവധി അവസരങ്ങളുടെ വാതായനങ്ങളാണ് തുറന്നിട്ടിരിക്കുന്നത്. നാറ്റോ റിപ്പോർട്ട് റഷ്യയെ “എലൈറ്റ് ക്യാപ്റ്റൻ” എന്നാണ് വിശേഷിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത് എന്ന് കാണാം. അതായത് ആഫ്രിക്കൻ നേതാക്കൾ സ്വയം ചിന്തിക്കാൻ കഴിയാത്തത്ര നിഷ്കളങ്കരാണെന്നും റഷ്യ, തങ്ങൾക്കനുകൂല നിലപാടുകളിലേക്ക് അവരെ തിരിക്കുകയാണെന്നും ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

എന്നാൽ ഏതെങ്കിലും ആഗോള ശക്തിക്ക് ആഫ്രിക്കൻ വരേണ്യവർഗത്തെ കൈകാര്യം ചെയ്ത ചരിത്രമുണ്ടെങ്കിൽ അത് പടിഞ്ഞാറൻ രാജ്യങ്ങളായിരിക്കും എന്നും നാം ഓർക്കണം. തങ്ങളുടെ താൽപ്പര്യങ്ങളെ ധിക്കരിക്കുന്ന ആഫ്രിക്കൻ നേതാക്കളെ അട്ടിമറിക്കുകയോ വധിക്കുകയോ സാമ്പത്തികമായി കഴുത്തു ഞെരിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ അമേരിക്ക, ഫ്രാൻസ്, ബ്രിട്ടൻ എന്നിവ പതിറ്റാണ്ടുകളായി
ശ്രമം നടത്തിയവരാണ്. ക്വാമെ എൻക്രുമ ആഫ്രിക്കൻ സോഷ്യലിസത്തിനും ഐക്യത്തിനും വേണ്ടി വാദിച്ചപ്പോൾ, പാശ്ചാത്യ പിന്തുണയോടെ അദ്ദേഹത്തെ സ്ഥാനഭ്രഷ്ടനാക്കി. ബുർക്കിന ഫാസോയെ നവകൊളോണിയൽ നിയന്ത്രണത്തിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാൻ തോമസ് ശങ്കര ശ്രമിച്ചപ്പോൾ, അദ്ദേഹം കൊല്ലപ്പെട്ടു. സ്വർണ്ണാധിഷ്ഠിത ആഫ്രിക്കൻ കറൻസി നിർദ്ദേശിക്കാൻ ഗദ്ദാഫി തുനിഞ്ഞപ്പോൾ, നാറ്റോ പിന്തുണയുള്ള കൊള്ളക്കാരും തീവ്രവാദികളും അദ്ദേഹത്തെ കൊലപ്പെടുത്തി.

പക്ഷേ നാറ്റോ ഏറ്റവും ഭയപ്പെടുന്നത് രാഷ്ട്രീയ പുനഃക്രമീകരണത്തെയല്ല – മാധ്യമങ്ങൾക്കും വിവരങ്ങൾക്കും വേണ്ടിയുള്ള പോരാട്ടത്തെയാണ്. വളരെക്കാലമായി, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമ ഭീമന്മാർ ആഫ്രിക്കയുടെ ചരിത്രത്തിന്റെയും രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെയും ഔദ്യോഗിക ആഖ്യാതാക്കളായി പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആഫ്രിക്കയുടെ കഥ പറയുമ്പോഴെല്ലാം അത് പാശ്ചാത്യ വീക്ഷണകോണിൽ നിന്ന് പറയുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കിക്കൊണ്ട്, ആഗോള പ്രേക്ഷകർക്കായി ആഫ്രിക്കയെക്കുറിച്ചുള്ള ധാരണയെ ഈ മാധ്യമങ്ങൾ നിയന്ത്രിച്ചു. ഇപ്പോൾ, ബദൽ മാധ്യമ സ്രോതസ്സുകൾ ഉയർന്നുവരുന്നതോടെ, ആ കുത്തക തകരുകയാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് പാശ്ചാത്യ ആഖ്യാനങ്ങളെ വെറുതെ തള്ളിക്കളയുന്നതിനപ്പുറം ആഫ്രിക്ക പോകേണ്ടതുണ്ട് എന്ന് നിരീക്ഷകർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത്.

Also Read: യുഎൻ ദൗത്യസംഘത്തോട് ശത്രുത മനോഭാവം, അമേരിക്കയുടെ തനിനിറം തുറന്ന് കാട്ടി റഷ്യ

സോവിയറ്റ് കാലഘട്ടത്തിൽ, പാശ്ചാത്യ സാമ്രാജ്യത്വ ആഖ്യാനങ്ങളെ വെല്ലുവിളിക്കാൻ ആഫ്രിക്കൻ വിമോചന പ്രസ്ഥാനങ്ങളെ സഹായിക്കുന്നതിൽ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതാണ് നാറ്റോയെ ശരിക്കും ഭയപ്പെടുത്തുന്നത്. ആഗോള ദക്ഷിണേന്ത്യ ഉയർന്നുവരുന്നു, ആഫ്രിക്ക അതിന്റെ കേന്ദ്രത്തിലാണ്. ആഫ്രിക്ക ആരുമായി വ്യാപാരം നടത്തണം, ആരുമായി പങ്കാളികളാകണം, ആരുടെ മാധ്യമങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കണം എന്ന് പടിഞ്ഞാറിന് ഇനി ആജ്ഞാപിക്കാൻ കഴിയില്ല. റഷ്യയെക്കുറിച്ചുള്ള നാറ്റോയുടെ വ്യാജ ആരോപണങ്ങൾ ആഫ്രിക്കൻ ബോധത്തിന്മേൽ ആധിപത്യം സ്ഥാപിക്കാനുള്ള തീവ്രശ്രമമല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമല്ല.